Patron

Św. Królowa Jadwiga

Jadwiga Andegaweńska przyszła na świat 18 lutego 1374 roku w Budzie jako trzecia córka węgierskiego króla Ludwika i Elżbiety, księżnej bośniackiej. Zapewniono jej staranne wykształcenie. Poza językami: węgierskim, polskim, włoskim i niemieckim, władała jeszcze łaciną.

Osobowość Jadwigi kształtowała się na podstawie wzoru dwóch świętych kobiet – szwedzkiej księżniczki Brygidy i Katarzyny ze Sieny.

Gdy miała cztery lata rodzice zaręczyli ją z Wilhelmem Habsburgiem. Śmierć ojca Jadwigi w 1382r. przekreśliła plany małżeńskie. Według zamierzeń Ludwika Węgierskiego Jadwiga miała objąć z Wilhelmem tron węgierski, zaś jej siostra Maria z Zygmuntem Luksemburczykiem władaliby w Polsce. Jednak po śmierci monarchy Węgrzy na królową koronowali Marię. Zniweczyło to jej szansę na objęcie rządów w Polsce, gdyż Polacy chcieli mieć władczynię tylko dla siebie. Kandydatką do korony została więc Jadwiga.

15 października 1384r. odbyła się uroczysta koronacja na Wawelu, po której dokumenty państwowe zaczęto wystawiać w imieniu nowego monarchy – dziesięcioletniej Jadwigi. We wszystkich podejmowanych przez młodą królową działaniach wysuwa się na czoło jej osobowość, jej cechy charakteru: „Okazywała rozsądek i dojrzałość mimo młodego wieku, cokolwiek mówiła albo czyniła, wydawało jakoby sędziwego wieku powagę.”

W styczniu 1385 roku pojawiło się na Wawelu poselstwo litewskie. Wielki książę Jagiełło w zamian za rękę Jadwigi był gotów przyjąć wraz ze wszystkimi poddanymi chrześcijaństwo i wcielić swe ziemie do Polski. Królowa, wychowana w wielkiej pobożności, pragnęła nawrócenia Litwy. Prawdopodobnie to zadecydowało o wyborze Jagiełły.

17 lutego 1386r. w katedrze wawelskiej odbył się ślub, a następnie koronacja Jagiełły. Małżeństwo to i będąca jego następstwem unia polsko-litewska miały ogromne znaczenie – zmieniły cały układ sił w Środkowej i Wschodniej Europie.

Jadwiga żyła niespełna 14 lat po złożeniu przysięgi małżeńskiej. Mimo młodego wieku angażowała się w sprawy polityczne, rozumiała tajniki władzy, ujawniając wielką przenikliwość, zwłaszcza w sprawach krzyżacko-ruskich. Stała się orędowniczką pokoju Zakonu z Polską. Postawiła jednak Krzyżakom warunek zaprzestania napaści na Litwę. Odegrała też doniosłą rolę w doprowadzeniu do zgody między Jagiełłą i Witoldem.

W swej działalności wewnątrz państwa coraz większą opieką otaczała kościoły. Była pierwszym polskim monarchą, który odwiedził Jasną Górę. Królowa zbudowała kościół Najświętszej Marii Panny, hojnie wyposażyła kościół Mariacki w Krakowie i założyła na Kleparzu zakon św. Benedykta. Była też dobroczyńcą innych klasztorów. W Katedrze Wawelskiej ufundowała ołtarz Wniebowzięcia. Patronowała tłumaczeniu na język polski Pisma Świętego i wielu dzieł ojców kościoła.

Stała się dobrodziejką Akademii Krakowskiej. W 1397 uzyskała pozwolenie papieskie na otwarcie wydziału teologicznego na Uniwersytecie Krakowskim. W swoim testamencie zapisała uniwersytetowi ogromne sumy, dzięki którym wznowił on swoją działalność w 1400 roku. Odnowiony uniwersytet służył podniesieniu kultury umysłowej w Polsce. Stał się ogniskiem promieniującym wielką humanistyczną wiedzą. Wykształcił wielu wybitnych Polaków, takich jak Mikołaj Kopernik, Jan Kochanowski, Andrzej Frycz Modrzewski.

Królowa Jadwiga fundowała, otaczała opieką i obdarowywała szpitale, będące w średniowieczu raczej instytucjami opieki społecznej niż służby zdrowia. Stanowiły one przytułek dla ludzi chorych, starych i pozbawionych środków do życia. Żona Jagiełły zadbała też o rozwój umysłowy rodaków męża, utrzymując na Uniwersytecie Praskim kolegium dla Litwinów.

22 czerwca 1399r. parze królewskiej urodziła się córeczka – Elżbieta Bonifacja. Jej ojcem chrzestnym został papież Bonifacy IX. Niemowlę żyło niecały miesiąc, a niedługo po jego śmierci – 17 lipca 1399r. – zakończyła swoje życie matka. Śmierć Jadwigi wzbudziła szczery i powszechny żal. Cały kraj ogarnęła żałoba. Jej ciało złożono w Katedrze na Wawelu przy wielkim ołtarzu po stronie Ewangelii.

Niedługo po śmierci zaczęto uważać ją za świętą, ludzie pielgrzymowali do jej grobu słynącego z cudów. Kult Jadwigi przejawiał się także w sztuce, szczególnie w malarstwie.

Rzymska Kongregacja do Spraw Świętych ogłosiła deklarację potwierdzającą kult Jadwigi od niepamiętnych czasów, akt równoznaczny z beatyfikacją. Doczesne szczątki królowej Jadwigi złożono w ołtarzu cudownego Pana Jezusa, pod Czarnym Krucyfiksem.

8 czerwca 1997 roku w czasie wizyty w Polsce papież Jan Paweł II kanonizował Jadwigę.


Z postacią królowej wiąże się kilka legend. Na podstawie jednej z nich nasza absolwentka, Monika Chmiel, wykonała komiks pt. „Rękawiczki Królowej”. Praca z wykorzystaniem różnych technik komputerowych została nagrodzona I miejscem w Ogólnopolskim Konkursie Literacko-Plastycznym na Komiks „Królowa Jadwiga – jej życie lub legendy o niej”.

Powrót do góry